Het door Gert-Jan Segers in de trein ‘vergeten’ document toont kloof jongeren en de rest van Nederland aan.

Hoe is te verklaren dat in het ‘trein-document’ ernstige problemen in de jeugdzorg, de jeugd-ggz en het betrekken van jongeren bij het beleid totaal ontbreken, vraagt Philip Veerman zich af.

Sigmund Freud beschreef al in ‘De psychologie van het dagelijks leven’ (1901) dat bijna niets ‘per ongeluk’ gebeurt, zoals je verspreken of iets vergeten. Omdat het onbewuste daarin een grote rol speelt. De ‘Fehlleistung’ van de CU politicus heeft ons wel een goed inkijkje gegeven in wat twee belangrijke partners voor een nieuwe regering van hoekstenen voor een nieuw
kabinetsbeleid vinden.

De NRC berichtte erover op 17 november (Lamyae Aharouay en Rik Rutten, Rondslingerende notitie van VVD en CDA werpt nieuw licht op de formatie). Wat opviel was dat het vooral gaat om zaken die vooral babyboomers (geboren tussen 1945 en 1960) en de generatie X (geboren tussen 1961 en 1980) van belang vinden. De generatie geboren vanaf 1981 wordt vergeten. De gemiddelde leeftijd van Tweede Kamerleden is 45 jaar. Veel gaat thans in de politiek niet meer over links of rechts, maar over jong of oud. Veel jonge mensen zullen zich hebben herkend in wat Greta Thunberg (18 jaar) vond van de klimaatacties van politici, namelijk “blah, blah, blah”. De opkomst van jonge mensen tussen de 18 en 24 jaar bij de vorige verkiezingen was hoog (80%). Ondanks alles blijven jonge mensen in de hele wereld optimistisch, toont een onderzoek aan dat UNICEF in verschillende landen van de wereld liet uitvoeren door Gallup international. De resultaten werden deze week bekend. Jonge mensen geloven 50% meer dan mensen van oudere generaties dat de wereld een betere plek wordt. Zij willen aan dat proces zelf ook bijdragen en zijn onrustig dat niet genoeg wordt gedaan aan de klimaat crisis. UNICEF Directeur Henrietta Fore zei gisteren in New York dat “vergeleken met oudere mensen de jongeren meer bereid zijn de wereld een betere plek te laten worden”. Het lijkt dat ze staan te popelen hun bijdrage te leveren.
De belangen van de jonge bevolkingsgroep, maar ook de jonge mensen onder de 18, zijn niet terug te zien is in het ‘treindocument’. Wel komt gratis kinderopvang in dat document voor. Hier wordt D’66 blij gemaakt met een dode mus. Immers er zijn nu al 3000 arbeidsplaatsen tekort in die sector, meer pedagogisch werkenden opleiden kost een aantal jaren. Door de jarenlange bezuinigingen (denk aan wijk- en buurtcentra, wijkagenten, wijkverpleegkundigen) is het voorkómen van problemen niet neer echt mogelijk en stapelen in de ggz en jeugdzorg de problemen zich op. Terwijl vanuit die sector de alarmbellen afgaan, lijken politici doof zijn voor die ernstige signalen.

Ook Ido Weijers schrijft over de jeugdzorgproblematiek in het Nederlands Juristenblad van 25 juni j.l. dat de oplossing voor de problemen in de jeugd-sector niet alleen een kwestie van geld is. Weijers: “allereerst vraagt de nu ontstane situatie om centrale regie”. Psycholoog/onderzoeker Cees Hoefnagels kwam op verkiezingsavond met het initiatief voor een Minister van Kinderen in Nederland. Inmiddels is er een daarvoor lobbyende kerngroep gekomen (waartoe ik ook behoor). Wij schreven de informateur en boden de Vaste Kamercommissie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport een koffer aan vol ideeën van kinderen over een taakomschrijving van zo’n Minister. Maar als een paal boven water staat dat meer landelijke regie op het gebied van kinderen en jongeren dringend nodig is en de mammoetanker van de transitie in de jeugdzorg terug naar de haven moet om daar onttakeld te worden. Het betrekken van jongeren bij het beleid behoort de normaalste zaak te worden in de gewenste nieuwe bestuurscultuur.

Ministers van Kinderen in Europa
Bijzonder inspirerend was een zoomgesprek met de Minister van Sociale Zaken en Kinderen van IJsland, Asmundur Einar Daoason. Deze gedreven Minister (het contrast met Nederlandse bewindslieden is groot) nam het initiatief om aan de naam van zijn Ministerie ook kinderen toe te voegen. Onder zijn bezielende leiding moeten regelmatig de prestaties van alle gemeenten en de staat doorgelicht worden op een aantal indicatoren van kinderwelzijn. Het belang van kinderen is door hem centraal komen te staan in de IJslandse politiek en is zelfs een prioriteit voor de buitenlandse politiek van IJsland. Een goed rolmodel voor Nederland! Vooral omdat kinderen centraler kwamen te staan in het beleid. Dat is ook het geval in Ierland (met een Minister for Children) dat besloot scholen niet massaal te sluiten in het kader van de corona aanpak (we krijgen steeds maar aanwijzingen hoe schadelijk het sluiten van scholen voor kinderen heeft uitgepakt). Om kinderen meer prioriteit te geven (ook in de naam van een Ministerie) is durf nodig. Het ‘treindocument’ heeft het over een nieuwe Minister van Wonen. Waarom geen Minister van Kinderen?

Dr. Philip Veerman is gz-psycholoog en deskundige rechten van het kind in Den Haag.