De kracht van eigen kracht

Prof. Gert-Jan Stams, hoogleraar forensische orthopedagogiek, Universiteit van Amsterdam

Eigen Kracht Conferenties (EKC) in de jeugdbescherming zijn helemaal in en passen bij het beleid van de overheid om zich meer en meer terug te trekken uit het publieke domein, burgerschap centraal te stellen (civil society) en mensen zelf verantwoordelijk te maken. Met EKC wordt beoogd dat gezinnen zelf de verantwoordelijkheid nemen om problemen op te lossen m.b.v. hun sociale netwerk. Het gezin maakt een plan met de hulp van een mediator, waarbij de regie in handen blijft van de betrokkenen. In Nederland worden EKCs op grote schaal ingezet. De vraag is echter of EKCs in de jeugdbescherming opleveren waarvoor ze bedoeld zijn: participatie, zelfredzaamheid, eigen regie, minder professionele zorg, betere ontwikkelingskansen en veiligheid van het kind en minder/kortere uithuisplaatsing. Vooralsnog is er nauwelijks empirische evidentie voor de effectiviteit van EKCs wanneer het gaat om jeugdbescherming.  Het handjevol onderzoeken met voldoende bewijskracht wijst zelfs op negatieve effecten van EKCs. Voor zover EKCs een positief effect zouden kunnen hebben, moet dit in netwerkpleegzorg gezocht worden. Maar dit lijkt alleen een mogelijkheid wanneer het problematische gezin deel uitmaakt van een gezond sociaal netwerk. Maar meestal krijgen problematische gezinnen met de jeugdbescherming te maken op het moment dat de eigen kracht nergens meer te vinden is, ook niet in het eigen sociale netwerk. In dergelijke gevallen beroep doen op de eigen kracht van het gezin, kan uitmonden in meer (onveilige) langere uithuisplaatsingen, een verhoogde kans op kindermishandeling en uiteindelijk meer inzet van professionele zorg.

Prof. Gert-Jan Stams

Prof. Gert-Jan Stams (Professor in forensic orthopedagigics University of Amsterdam)